Kazan Dairesi Nedir? Tesisatı Nasıl Yapılır?

Kazan dairesi, katı, sıvı veya gaz formundaki yakıtların yakılmasıyla ortaya çıkan kimyasal enerjiyi ısı enerjisine dönüştüren bir yapıdır. Bu enerji, çeşitli sıvıları ısıtarak istenilen alanların ısınmasını sağlamaktadır.

Kazanların verimlilıği, yanma sırasında üretilen ısının ne kadar uzağa taşınabildiğiyle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, yanma sonucu elde edilen ısıdan mümkün olan en yüksek seviyede yararlanmak önemlidir. Bu şekilde, yakıt tüketimini minimize ederek atmosfere salınan atık gaz miktarı ve kazan için yapılan işçilik de azaltılabilir.

Kazan Dairelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Kazan daireleri, maksimum verimlilikle çalışacak şekilde tasarlanmalıdır. Bu doğrultuda, dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:

• Kazan Önündeki Mesafe: Her kazanın duman borularının tamir edilebilmesi için önünde yeterli bir mesafe bulunmalıdır. Bu mesafe, kazan boyunun 1 metre fazlası olarak önerilir.
• Kazanlar Arası Mesafe: Kazanların duvarlardan ve cihazlardan uzaklığı en az 70 cm olmalıdır. Birden fazla kazan bulunuyorsa, kazanlar arasındaki mesafe en az 50 cm olmalıdır.
• Tavan Yüksekliği: Kazan dairesinin tavan yüksekliği, 2.5 metreden az olmamalıdır.
• Yerden Yükseklik: Kazanlar, su sızıntılarına karşı yerden 10 cm yüksekte beton bir zemin üzerine yerleştirilmelidir.

Kazan Dairesi Havalandırma Kuralları

Kış aylarında yoğun bir şekilde kullanılan kazan dairelerinde uygun havalandırma, çalışanların sağlığı açısından büyük önem taşır. Bu kapsamda dikkat edilmesi gereken kurallar şunlardır:

• Yanma Havası: Brülör için gerekli yanma havası sağlanmalıdır. Ayrıca, gaz kaçağı veya yanmamış atık gazların ortamdan uzaklaştırılması için üst havalandırma menfezleri bulunmalıdır.
• Havalandırma Açıklıkları: Alt ve üst havalandırma noktalarının önleri kesinlikle kapatılmamalıdır. Alt havalandırmanın brülör seviyesinde, üst havalandırmanın ise tavana yakın olması önerilir.
• Kısa Devre Riskleri: Alt ve üst havalandırma açıklıkları birbiriyle yakın olmamalıdır; aksi takdirde kısa devre akımı oluşabilir ve brülörün verimi etkilenir.
• Dış Ortam Bağlantısı: Havalandırma açıklıkları dış ortamla doğrudan bağlantılı olmamalıdır. Bu alanlar mümkünse havalandırma kanallarıyla desteklenmelidir.

Kazan Dairesi Elektrik Tesisatı Kuralları

Kazan dairesi elektrik tesisatında olası bir sorun, ciddi sağlık ve güvenlik riskleri yaratabilir. Bu nedenle, uyulması gereken başlıca kurallar şunlardır:

• Elektrik Panoları: Sadece kazanlarla ilgili panolar bulunmalı ve bu panolar ETANJ tipinde EX-PROOF özellikli olmalıdır.
• Aydınlatma: Aydınlatma sistemleri tavandan 50 cm aşağıda sarkacak şekilde monte edilmelidir. Elektrik dağıtım panosu kazan dairesi dışındaysa, ex-proof özelliği zorunlu değildir.
• Fan Motorları: Cebri havalandırmaya sahip kazan dairelerinde, fan motoru brülör kumanda sistemiyle birlikte çalışmalıdır. Arızalarda, brülörün otomatik devreden çıkması sağlanmalıdır.
• Topraklama: Her kazan dairesi için 20 ohm sınırını aşmayan özel topraklama sistemleri bulunmalıdır. Kazan ve çelik bacalar için bir topraklama hattı yeterlidir.

Kazan Dairesi Baca Bağlantı Kuralları

Baca bağlantıları, kazan dairesi tesisatında dikkat edilmesi gereken kritik noktalardan biridir. Kurallar şu şekildedir:

• Duman Kanalı Uzunluğu: Kazan duman kanalının uzunluğu, baca yüksekliğinin çeyreğinden fazla olmamalıdır. Aksi takdirde baca çekiş gücü düşer ve yanma ayarı yapılamaz.
• Baca Bağlantıları: Baca ile kazan arasındaki borunun mesafesi, kazanın eni kadar olmalı ve mümkün olduğunca yön değişikliğinden kaçınılmalıdır.
• Bağımsız Bağlantılar: Her kazan, ayrı bir bacaya bağlanmalıdır. Kombi, şofben veya jeneratör gibi cihazların bacaları, kazan bacalarına bağlanmamalıdır.
• Temizleme ve Drenaj: Bacaların alt kısmında temizleme kapağı olmalı ve gaz yakıtlı kazanlarda drenaj düzeni eklenmelidir.

Kazan Dairelerinde Patlamaya Sebep Olabilecek Hususlar ve Önlemler

Kazan dairelerinde patlama riski oluşturabilecek durumlar ve alınması gereken önlemler şöyledir:

• Havalandırma Tıkanıklıkları: Üst havalandırma menfezlerinin kapanması, gaz kaçağı durumunda patlama riskini artırır.
• Islak Yüzeyler: Kazan dairesinin duvar ve tabanlarının ıslanmaması sağlanmalı, doğalgaz hattı elemanları nemli bezle temizlenmelidir.
• Limit Termostatlar: Normal termostatın yanı sıra limit termostat da bulunmalıdır.
• Brülör Kontrolleri: Arıza durumunda yetkili servis çağrılmalı ve brülörün alev rengi gözlenmeden kazan dairesi terk edilmemelidir.
• Voltaj Düşmeleri: Elektrik kesintisi durumunda, brülör otomatik olarak kapanmalıdır.

Kömürlü Kazanlarda Patlamaya Sebep Olan Etkenler

Kömürlü kazanlarda patlamaya neden olan bazı durumlar şunlardır:

• Kapalı Vanalar: Sıcak su dönüş ve gidiş vanalarının kapalı tutulması, basınç artışına ve patlamaya yol açabilir.
• Susuz Kalma: Kazan susuz kaldığında yüzey sıcaklığı aşırı yükselir ve su buharlaştığında patlama gerçekleşebilir. Şebeke suyu kazan yüzeyine temas etmemelidir.