Lejyonella Nedir? Belirtileri, Riskleri ve Korunma Yöntemleri

Lejyonella ve Lejyoner Hastalığı

Legionella pneumophila olarak bilinen Lejyonella, endüstriyel su sistemlerinde yaygın olarak bulunan ve hızlı bir şekilde çoğalabilen bir bakteri türüdür. Bu bakterinin solunması durumunda, pnömoniye (zatüre) benzer belirtiler gösteren ciddi bir akciğer enfeksiyonu olan Lejyoner hastalığı ortaya çıkabilir. Bu hastalık ölümcül risk taşıyabilir.

Lejyonella'nın Büyüyebileceği Ortamlar ve Nedenleri

Lejyonella bakterisinin yayılmasını etkileyen çeşitli faktörler vardır. Bunlar arasında bina su sistemleri, biyofilm oluşumu, suyun durgun kalması ve katı cisimlerin varlığı bulunmaktadır.

1. Bina Su Sistemleri

Lejyonella, aşağıdaki su sistemlerinde kolayca çoğalabilir:

• Sıcak ve soğuk su dağıtım sistemleri

• Spa küvetleri ve kaplıcalar

• Sisleme sistemleri

• Dekoratif havuzlar ve çeşmelere sahip yapılar

• Soğutma kuleleri
  Bu sistemlerde uygun bir Legionella yönetim planı oluşturulmazsa, bakteri hızla çoğalarak insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturabilir.

2. Biyofilm Oluşumu

Biyofilm, nemli ortamlarda mikroorganizmalar tarafından oluşturulan yapışkan bir tabakadır. Su sistemlerinde biyofilmin gelişimini etkileyen faktörler şunlardır:

• Sıcaklık ve pH seviyesi

• Mikroorganizmalar için besin konsantrasyonu

• Su akış hızı ve sistem tasarımı

• Boru tipi ve yıpranma durumu

• Tortu birikimi
  Biyofilm, Legionella dahil olmak üzere mikroplar için uygun bir çoğalma ortamı sağlar.

3. Suyun Durgun Kalması

Durgun su, Lejyonella büyümesi için ideal bir ortam sağlar. Şu alanlar bu riski taşır:

• Depolar ve süs havuzları

• Kullanılmayan borular ve armatürler

• Su akışı olmayan "kör" noktalardaki boru bağlantıları
  Bunlar, biyofilmin oluşmasını destekleyerek dezenfektanların etkisini azaltabilir.

4. Katı Cisimler (Partiküller, Tortular)

Soğutma kuleleri, tanklar ve boruların dip kısımlarında bulunan tortular dezenfektanların etkisini azaltarak Legionella büyümesini destekler. Bu nedenle endüstriyel tesislerde suyun filtrasyon sistemiyle temizlenmesi hayati önem taşır.

5. Kireç ve Korozyon

Kireç tabakaları ve metal yüzeylerdeki korozyon, biyofilm gelişimi için uygun ortamlar oluşturur. Kireç, su akışını yavaşlatabilir ve Legionella büyümesini destekleyebilir.

6. Su Sıcaklığı Değişimleri

Lejyonella, 25-42°C arasındaki sıcaklıklarda en iyi şekilde büyür. Su sistemlerinin tasarımında ve işletilmesinde bu sıcaklık aralığını minimize edecek önlemler alınmalıdır.

7. Su Basıncındaki Değişimler

Sistem basıncındaki ani değişiklikler biyofilmin dağılmasına neden olabilir ve bu da mikropların su sisteminin diğer bölgelerine yayılmasına yol açabilir.

8. pH Seviyesi

Lejyonella ile mücadelede kullanılan dezenfektanlar, suyun pH seviyesine duyarlıdır. Genellikle 6.5 ile 8.5 arasında etkili olduklarından, suyun pH seviyesinin kontrol edilmesi önemlidir.

Lejyonelladan Korunma Yöntemleri

1. Kontrol Tedbirleri

Lejyonella'dan korunmak için, endüstriyel su yönetimi ekibi oluşturularak bir Legionella yönetim planı geliştirilmelidir. Sıkça analizler yapılmalı ve dezenfeksiyon işlemleri düzenli olarak uygulanmalıdır.

2. Heterotrofik Koloni Sayımı

Sudaki genel bakteri seviyesini belirlemek için yapılan bu test, Legionella riski olup olmadığı konusunda fikir verir. Yüksek sayılarda çıkması halinde derhal Legionella testleri yapılmalıdır.

3. Dezenfeksiyon

Lejyonella bakterisinin yok edilmesi için farklı dezenfeksiyon yöntemleri uygulanabilir. Bunlar arasında:

• Kimyasal dezenfektanlar (biyositler, klor, perasetik asit, klor dioksit)

• Kimyasal olmayan yöntemler (bakır-gümüş iyonizasyonu, termal dezenfeksiyon, ultraviyole ve ozon dezenfeksiyonu) yer almaktadır.

Bu yöntemlerin etkili bir şekilde uygulanması, Lejyonella büyümelerinin önünü kesmek için kritik önem taşır.